فضای منفی در عکس عاملی مهم در ترکیب بندی خوب است. فضای منفی، نگاه بیننده را به سمت سوژه اصلی هدایت می کند
فضای منفی (negative space) که گاهی از آن با عنوان فضای سفید نیز یاد می شود، مفهومی است که سال ها در شاخه های مختلف هنر از طراحی گرفته تا معماری و مجسمه سازی مورد استفاده قرار گرفته است. این مفهوم در عکاسی نیز استفاده می شود و کاربست آن می تواند یک عکس معمولی را به عکسی فوق العاده تبدیل کند. متاسفانه کمتر کسی مفهوم فضای منفی را به خوبی درک کرده و به آن توجه می کند، اما کمی تمرین در این زمینه نگاه شما به عکس هایتان را تغییر می دهد و به طور حتم باعث می شود ترکیب بندی بهتری داشته باشید.
فضای منفی چیست؟
به زبان ساده به فضای اطراف سوژه اصلی عکس، فضای منفی گفته می شود. سوژه اصلی خود به عنوان «فضای مثبت» شناخته می شود. این تعریف قدری انتزاعی است؛ برای درک بهتر مفهوم فضای منفی به عکس زیر دقت کنید: خطوط انتقال برق، فضای مثبت و آسمان فضای منفی است.
فضای منفی، سوژه اصلی را تعریف می کند و بر آن تاکید دارد. در واقع کارکرد فضای منفی این است که نگاه بیننده را به سمت سوژه اصلی هدایت کند. این فضا جایی برای «نفس کشیدن» فراهم می کند، به چشم مجالی برای استراحت می دهد و از ایجاد آشفتگی در عکس جلوگیری می کند. همه این ها به یک ترکیب بندی بهتر کمک می‌کند.
فایل پیوست 4174
فضای منفی در این عکس جایی برای تنفس باز کرده و نگاه مخاطب را به سمت سوژه اصلی هدایت می کند.
همه ما در مورد اشیائی که می بینیم، از پیش ذهنیتی داریم؛ اندازه آن ها، شکل آن ها، رنگ، بافت و غیره. متاسفانه این ذهنیت از اشیاء بر نحوه نگاه ما به صحنه ای که می بینیم تاثیرگذار است، بنابراین ممکن است عکس هایی را خلق کنیم که از دید ما عکس های خوبی به نظر برسند اما در واقعیت این‌گونه نباشد.
نکته کلیدی در حل چنین مشکلی آن است که اشیاء موجود در صحنه را فراموش کرده و به جای آن بر فضاهای خالی بین یا اطراف آن ها تمرکز کنیم. این باعث می شود توجه بیشتری به ترکیب بندی داشته باشیم؛ در عین حال کمک می‌کند شکل ها و اندازه های اشیاء را دقیق تر ببینیم و سپس در مورد ترکیب بندی آن ها تصمیم گیری کنیم.
در قاب تصویر، ترکیب بندی را به گونه ای انجام دهید که فضاهای مثبت و منفی در کنار هم به حالت توازن و تعادل برسند. فضای منفی زمانی که به درستی استفاده شود، توازن و تعادلی طبیعی در برابر فضای مثبت ایجاد می کند. در استفاده از فضاهای خالی دست و دل باز باشید و فکر نکنید که حتما باید سوژه را دقیقا از یک گوشه تا گوشه دیگر قاب جا دهید.
یکی از شیوه های مناسب برای کسب مهارت در استفاده از فضای منفی آن است که هر از چندگاهی با استفاده از نرم افزار فتوشاپ عکس هایی که پیش از این گرفته اید را به صورت های مختلف کراپ کنید و ببینید هر کراپ از عکس چه نتیجه ای در پی خواهد داشت و چه حسی به شما می دهد. این بهترین راه برای تمرین مهارت استفاده از فضای مثبت و منفی در عکس است. خواهید دید که تغییری کوچک در ترکیب بندی، تفاوتی بزرگ در تاثیرگذاری عکس ایجاد می کند.
فایل پیوست 4176
فایل پیوست 4177
در این تصویر، سوژه با فضای سفید منفی احاطه شده است. این فضای منفی، نگاه بیننده را به سمت سوژه اصلی هدایت می کند
فایل پیوست 4178
سوژه اصلی این عکس در هر ترکیب بندی غیر از این، کمتر مورد توجه قرار می گرفت، اما اکنون با قرار دادن آن در کنار یک فضای خالی بزرگ، به خوبی دیده می شود
فایل پیوست 4179
در این عکس، همراه شدن فضای منفی با فضای مثبت (شیر آتش نشانی) نتیجه بهتری را رقم زده است
